Γλιστρίδα (αντράκλα), ένα θεραπευτικό φυτό με ιστορία άνω των 2.000 ετών!

Η Ιστορία ξεκινάει κάπως έτσι: μια βόλτα στην λαϊκή ένα Σάββατο κάπου εκεί στα τέλη Ιουλίου και η πρωταγωνίστρια της ιστορίας μας, είναι εκεί, πλούσιο λαχταριστό ματσάκι γλιστρίδας. Η γνώση του παραγωγού για το φυτό αυτό και για τις θεραπευτικές του ιδιότητες με παρακινεί να το αγοράσω… οι μνήμες ξαφνικά ξυπνούν… μια ηλικιωμένη κυρία ξεχωρίζει και ετοιμάζει μια σαλάτα για το μεσημεριανό τραπέζι. Η κυρία αυτή είναι η γιαγιά μου… θυμάμαι να μου λέει “η συνταγή θέλει αγάπη, στοργή και γάργαρο τρεχούμενο νερό για να μπορέσει να καθαρίσει καλά το φυτό – όχι βιαστικές κινήσεις και πίεση γιατί θα χαθούν οι χυμοί του”.

Διατροφική αξία γλιστρίδας 100 γρ γλιστρίδας περιέχουν 400 χιλιοστογραμμάρια Ω3 φυτικού λιπαρού οξέος που συναντάται στο φυτικό βασίλειο και ονομάζεται άλφα-λινολεϊνικό ή LΝΑ – διαθέτει δηλαδή δεκαπέντε φορές περισσότερα ωμέγα-3 από ό,τι τα περισσότερα μαρούλια που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Μια μερίδα γλιστρίδες καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνη Ε και γλουταθειόνη – ισχυρό αντιοξειδωτικό. Ως γνωστό η βιταμίνη Ε και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα προστατεύουν πιθανώς από τον καρκίνο, τις καρδιοπάθειες και τις φλεγμονώδεις παθήσεις. Περιέχει ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο, χαλκό, βιταμίνη Α, C, B και καροτενοειδή.
Ιατρική προτροπή από την Αρχαία Ελλάδα στο σήμερα Σύμφωνα με τη διδάκτορα Ιατρικής και πρόεδρο της Συντονιστικής Επιτροπής Διατροφής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ, κας Άρτεμης Σιμοπούλου, η μεγάλη περιεκτικότητα σε ωμέγα 3-λιπαρά οξέα, κάνει τη γλιστρίδα ιδιαίτερα ωφέλιμη για τον ανθρώπινο οργανισμό. Όπως επισημαίνει η κα Σιμοπούλου στα γραπτά της “οι παραδοσιακές κοινωνίες την χρησιμοποιούσαν για να θεραπεύουν πολλά από τα προβλήματα υγείας που σήμερα καταπολεμούνται από τα λιπαρά οξέα ωμέγα-3 και στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι φλεγμονές, τα προβλήματα στην καρδιά, οι στομαχικές διαταραχές, ο πόνος και ο πυρετός”. Π.χ. ο Θεόφραστος (372-287 π.Χ.), ο πατέρας της βοτανικής, σύστηνε τη γλιστρίδα ως φάρμακο για την καρδιακή ανεπάρκεια, το σκορβούτο, τον πονόλαιμο, τον πόνο στα αυτιά, το οίδημα στις αρθρώσεις και την ξηροδερμία, ο Διοσκουρίδης το χρησιμοποιούσε για θεραπεία πονοκεφάλων, δυσεντερίας, δάγκωμα σαυρών και φιδιών, θεραπεία ουροποιητικού και πεπτικού συστήματος, αναλγητικό καταπραϋντικό, αντιπυρετικό και αντί-υπερτασικό. Η γλιστρίδα είναι ιδανική ως τονωτικό, σταματάει τον πονοκέφαλο που προκύπτει από δίψα ή ζέστη, αλλά και την ίδια την δίψα βάζοντας 2-3 φύλλα κάτω από τη γλώσσα. Επίσης, κοπανισμένη, χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση εγκαυμάτων.
Αρνητικό της γλιστρίδας το γεγονός ότι είχε αντί-αφροδισιακή δράση. Ο Διοσκουρίδης το χρησιμοποιούσε και ως κατευναστικό της ερωτικής διάθεσης (και όπως έλεγε, “ένα γιατρικό για την αποφυγή της μοιχείας”).
ΓΙΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ Πρόληψη με γλιστρίδα! “Ασπίδα” απέναντι στον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικών επεισοδίων αποτελεί η γλιστρίδα λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε Ω3 λιπαρά οξέα. Μάλιστα, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η γλιστρίδα ανταγωνίζεται στον τομέα αυτόν τα ψάρια, ενώ οι δυνατότητες αξιοποίησής της στην κουζίνα είναι ανάλογες της φαντασίας που διαθέτει ο μάγειρας… Τα παραπάνω επισημάνθηκαν, μεταξύ άλλων, στην αποσπερίδα – αφιέρωμα στη γλιστρίδα, που πραγματοποίησε το Δίκτυο Κρητικής Γαστρονομίας, στον χώρο του εστιατορίου “Πειναλέων’, ενώ στο πλαίσιο της εκδήλωσης οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν συνταγές με βάση τη γλιστρίδα που παρασκεύασε ο αρχιμάγειρας του Μ.Α.Ι.Χ. και μέλος του Δικτύου, Γιάννης Αποστολάκης.
ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Μιλώντας για τις ευεργετικές ιδιότητες της γλιστρίδας η διαιτολόγος – διατροφολόγος και μέλος του Δικτύου Γεωργία Πετράκη, τόνισε ότι η γλιστρίδα, δυστυχώς, δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί όπως θα έπρεπε με συνέπεια να μην χρησιμοποιείται συχνά. «Η γλιστρίδα θεωρείται ζιζάνιο και όλοι την ξεπατώνουν και την πετάνε τη στιγμή που έχουν έναν θησαυρό στον κήπο τους. Κατ’ αρχήν να πούμε ότι τα 100 γραμμάρια έχουν μόνο 16 θερμίδες που σημαίνει ότι έχουν πολύ χαμηλό θερμιδικό φορτίο, άρα συμφέρει να τα καταναλώσουμε από άποψη βάρους. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι αποτελεί την αρχόντισσα των Ω3 λιπαρών οξέων και συναγωνίζεται τα ψάρια οπότε είναι ένα καλό συμπλήρωμα μέσα στην εβδομάδα για να την προσθέσουμε στα γεύματά μας και να ενισχύσουμε την πρόσληψη Ω3», σημείωσε η κα Πετράκη και πρόσθεσε ότι τα οφέλη από αυτό θα ήταν πολλαπλά. «Καταναλώνοντας γλιστρίδα μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης αυτισμού και αναπτυξιακών παθήσεων στα παιδιά, αποτελεί ένα ισχυρό αντιφλεγμονώδες, ενώ βοηθάει και στην πρόληψη της αρθρίτιδας και της νόσου Αλτσχάιμερ», τόνισε η κα Πετράκη, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι είναι καλύτερο η γλιστρίδα να καταναλώνεται φρέσκια, αφού με αυτό τον τρόπο διατηρεί όλα τα οργανοληπτικά συστατικά της.
Γαστρονομία: ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Για τους γαστρονόμους η γλιστρίδα είναι ένα υπέροχο ορεκτικό (ανοίγει την όρεξη) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ποικίλους τρόπους. Έχει γεύση αλμυρόξινη όταν είναι ωμό και βρασμένο έχει την γεύση των χόρτων. Σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση της γλιστρίδας στην κουζίνα ο αρχιμάγειρας του Μ.Α.Ι.Χ. και μέλος του Δικτύου, Γιάννης Αποστολάκης, σημείωσε ότι «οι επιλογές που έχουμε είναι πολλές ανάλογα με τη φαντασία που διαθέτουμε». «Οι παλαιότεροι τη χρησιμοποιούσαν ως συμπληρωματικό στις σαλάτες. Από εκεί και πέρα γνωρίζοντας τη διατροφική του αξία έχουμε προχωρήσει σε πολλές παρασκευές. Σε κάθε περίπτωση η ευεργετική της επίδραση στην υγεία είναι μεγάλη όπως έχει επισημάνει και η κα Σιμοπούλου, η οποία εργάζεται στο Εθνικό Κέντρο Υγείας των Η.Π.Α. και είναι ένθερμος υποστηριχτής της γλιστρίδας». Ειδικότερα, ο κ. Αποστολάκης στο πλαίσιο της εκδήλωσης παρουσίασε κάποιες ενδεικτικές συνταγές με γλιστρίδα οι οποίες ενθουσίασαν το κοινό. «Για τις ανάγκες της εκδήλωσης έχουμε παρασκευάσει κατ’ αρχήν δύο απλές σαλάτες με γλιστρίδα που έχουν ως βάση το σουρωτό γιαούρτι. Στη μία έχουμε προσθέσει λεμόνι και δυόσμο και στην άλλη βασιλικό και λίγο λεμόνι. Είναι παρά πολύ δροσιστικές και εύκολες να φτιαχτούν», τόνισε ο κ. Αποστολάκης και πρόσθεσε: «Παράλληλα έχουμε φτιάξει τρία ζεστά πιάτα: Το πρώτο περιέχει πλιγούρι, γλιστρίδα, λιαστή ντομάτα, θυμάρι και λίγο πορτοκάλι (το ίδιο μπορεί να φτιαχθεί και με χοχλιούς). Το δεύτερο κοτόπουλο, γλιστρίδα και λίγο θυμάρι, ενώ προσθέσαμε στο τέλος μια σάλτσα γιαουρτιού. Το τρίτο έχει μακαρονάκι και ωμή γλιστρίδα, λιαστή ντομάτα, βασιλικό και κολοκυθοανθούς».
Εκφράσεις γνωστές – Σε πολλά μέρη της Ελλάδας αν κάποιος μιλά γρήγορα και συνέχεια, οι συνομιλητές του τον παρατηρούν με την ερωτηματική φράση: “γλιστρίδα έφαγες;“, γιατί, σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία, η κατανάλωση αντράκλας ή γλιστρίδας επιφέρει ευφράδεια και ταχύτητα λόγου. – Παλαιά στην Κρήτη καταναλωνόταν ωμή με ξίδι και ήταν δροσιστική και δημοφιλής. Απαλλάσσει το συκώτι από υπεραιμία γι αυτό και λέγανε «γλιστρίδα και νερό συκώτι δροσερό».
- Για κάποιον που είναι αθυρόστομος και φλύαρος οι Κρητικοί λένε «Γλιστρίδα ’φαγες και γλιστρά το στόμα σου;».

Πηγές: www.medidiatrofi.gr
www.haniotika-nea.gr
http://www.proionta-tis-fisis.info