Τροφική δηλητηρίαση συμβαίνει όταν καταναλώνετε φαγητό ή νερό που περιέχει βακτήρια, παράσιτα, ιούς ή τοξίνες που δημιουργούνται από αυτά τα μικρόβια. Οι περισσότερες περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης προκαλούνται από κοινά βακτήρια όπως ο σταφυλόκοκκος και η E. coli.
Αίτια
Η τροφική δηλητηρίαση μπορεί να επηρεάζει ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων που κατανάλωσαν όλοι το ίδιο μολυσμένο φαγητό. Συχνότερα συμβαίνει μετά από γεύμα σε πικ-νικ, σχολικές καφετέριες, μεγάλες κοινωνικές εκδηλώσεις ή εστιατόρια.
Τα μικρόβια μπορούν να μπουν στο φαγητό που καταναλώνετε (ονομάζεται μόλυνση) με διαφορετικούς τρόπους:
Το κρέας ή τα πουλερικά μπορεί να έρθουν σε επαφή με βακτήρια που βρίσκονται φυσιολογικά στο έντερο ενός ζώου που βρίσκετε σε κατεργασία
Το νερό που χρησιμοποιείται για καλλιέργειες ή μεταφορές μπορεί να περιέχει κοπριά ή ανθρώπινα απόβλητα
Χειρισμός ή προετοιμασία των τροφίμων σε μανάβικα, εστιατόρια ή στο σπίτι
Η τροφική δηλητηρίαση συχνά εκδηλώνεται από την κατανάλωση:
- Οποιουδήποτε φαγητού προετοιμάστηκε από κάποιον που δεν χρησιμοποιεί κατάλληλες τεχνικές καθαρισμού των χεριών
- Οποιουδήποτε φαγητού προετοιμάστηκε χρησιμοποιώντας μαγειρικά σκεύη, επιφάνειες κοπής και άλλα εργαλεία που δεν είναι εντελώς καθαρά.
- Γαλακτοκομικών προϊόντων και άλλων τροφίμων που έχουν μείνει εκτός ψυγείου για μεγάλο διάστημα
- Κατεψυγμένα ή παγωμένα τρόφιμα που δεν φυλάσσονται στην κατάλληλη θερμοκρασία ή δεν αποψύχονται κατάλληλα
- Ωμά ψάρια ή όστρακα
- Ωμά φρούτα ή λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά
- Ωμό χυμό λαχανικών ή φρούτων και γαλακτοκομικά (κοιτάξτε για τη λέξη «παστεριωμένο»)
- Κρέατα ή αυγά που δεν είναι καλά μαγειρεμένα
- Νερό από ένα πηγάδι ή ρυάκι, ή αστικό νερό που δεν έχει υποστεί κατεργασία
- Clostridium botulinum
- Εντερίτιδα από Campylobacter
- Χολέρα
- Εντερίτιδα από E. coli
- Δηλητηρίαση από ψάρια
- Λιστέρια
- Πολλούς διαφορετικούς ιούς
- Staphylococcus aureus
- Σαλμονέλα
- Shigella
- Yersinia
Βρίσκεστε επίσης σε υψηλότερο κίνδυνο εάν:
- Έχετε μια σοβαρή ιατρική πάθηση, όπως νεφροπάθεια ή διαβήτη
- Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Έχετε ταξιδέψει εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, σε περιοχές όπου υπάρχει έκθεση σε οργανισμούς που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης γενικά εκδηλώνονται 2 – 6 ώρες από την κατανάλωση του φαγητού. Ο χρόνος μπορεί να είναι μεγαλύτερος (ακόμα και κάποιες ημέρες) ή μικρότερος, ανάλογα με το αίτιο της τροφικής δηλητηρίασης.
Τα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακές κράμπες
- Διάρροια (μπορεί να είναι αιματηρή)
- Πυρετό και ρίγη
- Πονοκέφαλο
- Ναυτία και έμετο
- Αδυναμία (μπορεί να είναι σοβαρή και να οδηγεί σε αναπνευστική ανακοπή, όπως στην περίπτωση της αλλαντίασης)
Ο γιατρός θα σας εξετάσει για σημεία τροφικής δηλητηρίασης, όπως ευαισθησία στην κοιλιά και αφυδάτωση. Θα σας ρωτήσει επίσης για τρόφιμα που καταναλώσατε πρόσφατα.
Εξετάσεις για να βρεθεί το αίτιο μπορεί να γίνουν:
- Στο αίμα
- Στα υπολείμματα του φαγητού
- Στα κόπρανα
- Στον έμετο
Σε σπάνιες αλλά πιθανά σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες επεμβάσεις:
Έναν λεπτό σωλήνα, που εισάγετε στον πρωκτό, αναζητώντας την πηγή της αιμορραγίας ή της λοίμωξης (σιγμοειδοσκόπηση)
Μια εξέταση για τη μέτρηση των ηλεκτρικών ώσεων στους μύες (ηλεκτρομυογράφημα), κατά τον έλεγχο για αλλαντίαση
Μια εξέταση του υγρού στη σπονδυλική στήλη (οσφυονωτιαία παρακέντηση) εάν έχετε σημεία διαταραχής του νευρικού συστήματος
Αντιμετώπιση
Συνήθως
θα ανακάμψετε από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης μέσα σε
δύο ημέρες. Ο στόχος είναι να αισθανθείτε καλύτερα και να αποφύγετε την
αφυδάτωση.Μην τρώτε στερεά τροφή μέχρι να περάσει η διάρροια, και αποφύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα, που μπορεί να επιτείνουν τη διάρροια (εξαιτίας μια προσωρινής κατάστασης δυσανεξίας στη λακτόζη).
Να πίνετε υγρά (εκτός από γάλα ή καφεϊνούχα ποτά) για να αντικαταστήσετε τα υγρά που χάνετε με τη διάρροια και τον έμετο.
Δώστε στα παιδιά διάλυμα ηλεκτρολυτών που θα βρείτε στα φαρμακεία.
Εάν έχετε διάρροια και δεν μπορείτε να πιείτε υγρά (για παράδειγμα, εξαιτίας της ναυτίας ή του έμετου) μπορεί να χρειάζεστε ιατρική βοήθεια και παροχή ενδοφλέβιων υγρών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά.
Εάν παίρνετε διουρητικά, θα πρέπει να διαχειριστείτε τη διάρροια προσεκτικά. Μιλήστε με το γιατρό σας – μπορεί να πρέπει να σταματήσετε τα διουρητικά ενώ έχετε διάρροια. Μην σταματάτε ή αλλάζετε φάρμακα χωρίς να έχετε μιλήσει με το γιατρό σας και να έχετε πάρει συγκεκριμένες οδηγίες.
Για τα περισσότερα συνήθη αίτια τροφικής δηλητηρίασης, ο γιατρός σας ΔΕΝ θα σας χορηγήσει αντιβιοτικά.
Μπορείτε να αγοράσετε φάρμακα στο φαρμακείο για τη μείωση της διάρροιας. Μην χρησιμοποιήσετε αυτά τα φάρμακα πριν μιλήσετε με το γιατρό σας, εάν έχετε αιματηρή διάρροια ή πυρετό. Μην δίνεται αυτά τα φάρμακα στα παιδιά.
Εάν έχετε καταναλώσει τοξίνες από μανιτάρια ή όστρακα, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια άμεσα. Ο γιατρός στα επείγοντα θα λάβει μέτρα για να αδειάσει το στομάχι σας και να αφαιρέσει την τοξίνη.
Πρόγνωση
Τα περισσότερα άτομα ανακάμπτουν πλήρως από τους πιο κοινούς τύπους τροφικής δηλητηρίασης μέσα σε 12 – 48 ώρες. Ωστόσο, μπορεί να προκύψουν σοβαρές επιπλοκές από συγκεκριμένους τύπους τροφικής δηλητηρίασης.
Πιθανές Επιπλοκές
Η αφυδάτωση είναι η πιο κοινή επιπλοκή. Αυτή μπορεί να συμβεί από οποιαδήποτε αιτία τροφικής δηλητηρίασης.
Λιγότερο συνηθισμένες αλλά πολύ πιο σοβαρές επιπλοκές είναι:
- Αρθρίτιδα (Yersinia και Salmonella)
- Αιμορραγικές διαταραχές (E. coli και άλλα)
- Θάνατος (από μανιτάρια, δηλητηριάσεις από συγκεκριμένα ψάρια ή αλλαντίαση)
- Νεφρικά προβλήματα (Shigella, E. coli)
- Διαταραχές νευρικού συστήματος (αλλαντίαση, Campylobacter)
- Περικαρδίτιδα (Salmonella)
- Αναπνευστική δυσχέρεια, περιλαμβανομένου της ανάγκης για μηχανική υποστήριξη (αλλαντίαση)
Καλέστε το γιατρό σας αν:
- Η διάρροια διαρκεί περισσότερο από 2 -3 ημέρες
- Υπάρχει αίμα στα κόπρανα
- Έχετε διάρροια και δεν μπορείτε να πιείτε υγρά εξαιτίας ναυτίας ή έμετου
- Έχετε πυρετό πάνω από 38,3°C.
- Έχετε σημεία αφυδάτωσης (δίψα, ζαλάδα, ίλιγγο)
- Έχετε υπερβολική αιμορραγία ή τα κόπρανα είναι μαύρα
- Μπορεί να έχετε δηλητηρίαση από μανιτάρια, ψάρι ή αλλαντίαση
- Η καρδιά σας καλπάζει, χτυπάει ή χάνει παλμούς
Από τα μικρόβια που ενοχοποιούνται για τις τροφικές δηλητηριάσεις τα πιο συνηθισμένα είναι τρία:
• ΣAΛMONEΛA: Eίναι μικρόβιο που βρίσκεται στα ζωικά τρόφιμα (κρέας, πουλερικά, αυγά, γάλα) και μεταφέρεται στον άνθρωπο αν δεν τηρηθούν οι κανόνες υγιεινής στην παρασκευή του φαγητού ή αν τα τρόφιμα δεν μαγειρευτούν αρκετά.
Συμπτώματα: Eμφανίζονται 12-36 ώρες μετά την κατανάλωση της τροφής και είναι: πόνοι στην κοιλιά, εμετοί, διάρροιες, πονοκέφαλος.
Διάρκεια: Aπό 2-7 ημέρες.
• KAMΠYΛOBAKTHPIΔIO: Eίναι μικρόβιο των ζωικών τροφίμων και μεταδίδεται όπως ακριβώς και η σαλμονέλα.
Συμπτώματα: Ίδια με της σαλμονέλας.
Διάρκεια: Περίπου 10 ημέρες.
• ΣTAΦYΛOKOKKOΣ: Σε αντίθεση με τα άλλα δύο μικρόβια, ο σταφυλόκοκκος προέρχεται κυρίως από τον άνθρωπο. Mεταφέρεται στις τροφές από δερματικές αλλοιώσεις (σπυράκια, κοψίματα, πληγές) ή αν δεν τηρούνται σωστά οι κανόνες υγιεινής στην προετοιμασία και στο μαγείρεμα του φαγητού. Kρύβεται στο κρέας και στα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Συμπτώματα: Eμφανίζονται σχεδόν 2 έως 6ώρες μετά την κατανάλωση της «ύποπτης» τροφής και είναι: ναυτία, κόπωση, έντονη εφίδρωση, πόνοι στην κοιλιά, διάρροια και συχνά αφυδάτωση.
Διάρκεια: Aπό 8-24 ώρες.
TI NA KANETE
Συνήθως για την αντιμετώπιση μιας τροφικής δηλητηρίασης δεν απαιτείται ειδική θεραπεία με φάρμακα, παρά μόνο δίαιτα για να σταματήσετε τη διάρροια (Bλ. σελ. 57). Xρειάζεται επίσης να πίνει πολλά υγρά, καθώς και κάποιο ηλεκτρολυτικό διάλυμα που θα πάρει από το στόμα (για τις πρώτες 12-14 ώρες). Και αυτό γιατί η διάρροια, που σχεδόν πάντα συνοδεύει την τροφική δηλητηρίαση, μπορεί να του προκαλέσει αφυδάτωση.
ΔEITE ΓIATPO EΠEIΓONTΩΣ
Κατά κανόνα, οι τροφικές δηλητηριάσεις δεν οδηγούν σε επιπλοκές. Ωστόσο, χρειάζεται να απευθυνθείτε χωρίς καθυστέρηση στο γιατρό ή στο νοσοκομείο αν το παιδί παρουσιάσει:
•Στεγνά χείλη και μάτια με μαύρους κύκλους.
•Ανορεξία που επιμένει.
•Αίμα στις κενώσεις.
•Ξαφνική αδυναμία που συνοδεύεται από μούδιασμα, δύσπνοια ή παραισθήσεις.
•Διάρροια που συνοδεύεται από πυρετό για περισσότερες από 24 ώρες.
•Έντονους πόνους στην κοιλιά που διαρκούν πάνω από 2 ώρες και συνοδεύονται από εμετούς.
Προσοχή! Όταν πονάει η κοιλιά του παιδιού, δεν πρέπει ποτέ να του δίνετε παυσίπονα, γιατί μπορεί να συγκαλυφθεί η αιτία που του προκάλεσε τον πόνο.
Στοιχεία συνέλεξα από:
www.iatronet.gr
www.vita.gr
http://www.proionta-tis-fisis.info
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου