H Ένωση Καταναλωτών Ηρακλείου Κρήτης (ΕΝΚΗ ΚΡΗΤΗΣ) πιστή στην πρόθεση της να ενημερώνει με επιστημονική ακρίβεια τους καταναλωτές, αδιαφορώντας αν αυτό θίγει οικονομικά ή βιομηχανικά συμφέροντα, δίνει στην δημοσιότητα σήμερα ένα άκρως ανησυχητικό επιστημονικό εύρημα το οποίο επεξεργάστηκε η συμβουλευτική για την ασφάλεια των τροφίμων ομάδα της.
To διακετύλιο (2,3 βουτανοδιόνη) είναι ένα τεχνητό άρωμα βουτύρου που προστίθεται στις συσκευασίες ποπ-κορν για φούρνους μικροκυμάτων, στις μαργαρίνες αλλά και σε πολλά άλλα διατροφικά προϊόντα για να προσδώσει την ψευδαίσθηση γεύσης και μυρωδιάς φρέσκου βουτύρου στους καταναλωτές.
Πολλά εργοστάσια παρασκευής τέτοιων προϊόντων στην Αμερική (Η.Π.Α.) έχουν ήδη σταματήσει να χρησιμοποιούν το συνθετικό διακετύλιο επειδή έχει συνδεθεί με βλάβες του πνεύμονα των ατόμων που εργάζονται στα εργοστάσια αυτά [1]. Σύμφωνα με το Centers for Disease Control and Prevention των Η.Π.Α. ακόμη και σύντομα χρονικά διαστήματα έκθεσης στο διακετύλιο μπορούν να προξενήσουν βαριά αποφρακτική βρογχιολίτιδα (Bronchiolitis Obliterans), μια προϊούσα πνευμονική βλάβη που σε μερικούς εργαζόμενους καταλήγει σε μη αναστρέψιμη καταστροφή των πνευμόνων και θάνατο [2].
Όμως δυστυχώς υπάρχει αναφορά που για πρώτη φορά συνδέεται η ουσία αυτή με βλάβες σε απλούς καταναλωτές και όχι μόνο σε επαγγελματίες στην βιομηχανία τροφίμων. Μόλις τον περασμένο μήνα σε δικαστήριο του Κολοράντο εκδικάστηκε αποζημίωση περίπου 7,2 εκ. δολαρίων σε έναν αμερικανό πολίτη, ο οποίος κατανάλωνε περίπου δύο σακουλάκια ποπ-κορν καθημερινά για 10 χρόνια, και έπαθε σοβαρή βλάβη στους πνεύμονες που αποδόθηκε στην εισπνοή του τεχνητού αρωματικού του βουτύρου που υπήρχε στη συσκευασία του ποπ-κορν [3].
Το ζήτημα λαμβάνει ακόμη πιο ανησυχητικές διαστάσεις καθότι νέες έρευνες του Πανεπιστημίου της Μινεσότα [4, 5] δείχνουν ότι το διακετύλιο επηρεάζει πολλές από τις λειτουργίες που αφορούν την υγεία του εγκεφάλου μας, και ενδεχομένως είναι μια ουσία που σχετίζεται με μηχανισμούς που προκαλούν νόσο του Αλτσχάιμερ. Όχι μόνο μπορεί το διακετύλιο να διαπεράσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, (ο οποίος έχει σαν σκοπό να κρατά τις τοξίνες μακριά από τον εγκέφαλο μας), αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει λανθασμένη πτύχωση των πρωτεϊνών και παραγωγή παθολογικών πρωτεϊνών στον εγκέφαλο, όπως ακριβώς παρατηρείται στην νόσο Αλτσχάιμερ. To διακετύλιο αναστέλλει εκτός των άλλων τους μηχανισμούς που αδρανοποιούν την επικίνδυνη ουσία β-αμυλοειδές (β-Amyloid) από τον εγκέφαλο μας, η αυξημένη εναπόθεση της οποίας συνδέεται με τις εκφυλιστικές εγκεφαλοπάθειες όπως η νόσος Αλτσχάϊμερ.
Κίνδυνο για την υγεία τους διατρέχουν άμεσα οι εργαζόμενοι σε εργοστάσια τροφίμων πχ. παραγωγή πόπ-κορν που εκτίθενται σε υψηλές συγκεντρώσεις πτητικών αερίων αρωμάτων βουτύρου που περιέχουν το διακετύλιο. Επαγγελματικό κίνδυνο διατρέχουν και οι σεφ ή μάγειροι που επεξεργάζονται μαργαρίνες και άλλα λιπαρά τα οποία είναι αρωματισμένα τεχνικώς με την ουσία αυτή. Δεν είναι πλήρως τεκμηριωμένο αυτή τη στιγμή αν η κατανάλωση, από τους απλούς καταναλωτές, τροφίμων που περιέχουν διακετύλιο αυξάνει τον κίνδυνο νόσου Αλτσχάιμερ ή νόσων του πνεύμονα. Όμως το πειραματικό εύρημα ότι μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη πλακών του εγκεφάλου που συνδέονται με τη νόσο του Alzheimer ακόμη και σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις είναι εξαιρετικά ανησυχητικό.
Η Ένωση Καταναλωτών Ηρακλείου Κρήτης (ΕΝΚΗ ΚΡΗΤΗΣ) προτίθεται σύντομα να καταθέσει σχετικό επιστημονικό φάκελο σε όλους τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας και να ζητήσει την λήψη σχετικών μέτρων προστασίας των εργαζομένων και των καταναλωτών. Για όσους θέλουν να ενημερωθούν περαιτέρω προτείνουμε να συμβουλευτούν την ενδεικτική βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος του άρθρου.
Σημείωσις «τροφής»: το παραπάνω άρθρο μου έστειλε φίλος της σελίδος μας στο FaceBook, έτσι θέλησα να μάθω περισσότερα για το τι συμβαίνει με το όλο θέμα, πριν το δημοσιοποιήσω. (Υπόψιν πως χρησιμοποιείται σε αρκετά έλαια ηλεκτρονικών τσιγάρων, για άρωμα…)
Βρήκα τα παρακάτω, τα συμπεράσματα δικά σας: Πρώτα από όλα θα θέλαμε να διευκρινίσουμε τι ακριβώς είναι το διακετύλιο και πως ανακαλύφθηκε. Οι πηγές για τις πληροφορίες μας προέρχονται από IFIC (Εθνικό Κέντρο Διατροφικών Πληροφοριών). Το διακετύλιο και τα παράγωγα του προσδίδουν βουτυρώδη οσμή σε πολλές τροφές. Προκύπτει σαν φυσικό υποπροιόν ζύμωσης το οποίο περιέχεται σε ορισμένα γαλακτοκομικά προιόντα όπως βούτυρο, τυρί, γάλα αλλά και στον καφέ, κονιάκ, ρούμι. Χρησιμοποιείται επίσης σαν τεχνητό συστατικό για να δώσει βουτυρώδη οσμή σε προιόντα όπως ποπ κορν, γλυκά, κέικ, μπισκότα.
Υπάρχουν άλλες γεύσεις όπως το διακετύλιο; Ναι. Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφών και Φαρμάκων (FDA) τα ορίζει σαν υποκατάστατα γεύσης για να δώσουν γεύση και αρώμα στις τροφές. Υπάρχουν ενισχυτικά γεύσης τα οποία χρησιμοποιούνται για να δώσουν άρωμα και γεύση στις τροφές χωρίς να αλλοιώνουν την αρχική τους μορφή και χωρίς να έχουν από μόνα τους μια γεύση.Οι γεύσεις και τα ενισχυτικά γεύσης αποτελούν ένα πολύ μεγάλο μέρος την βιομηχανίας των πρόσθετων τροφίμων τα οποία ελέγχονται από τον FDA.
Εγκυμονεί κινδύνους η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν διακετύλιο; Όχι. Ο FDA τα ορίζει ως ασφαλή για κατανάλωση. (…)
Τι συμβαίνει με τους πιθανούς κινδύνους από την εισπνοή του διακετύλιου;
Υπήρξαν κάποιες ενδείξεις για πιθανούς κινδύνους όχι από ευρύ κοινό αλλά από εκείνους που εργάζονταν σε βιομηχανίες. Αυτές προέκυψαν το 1990 όταν σε μια βιομηχανική μονάδα οι εργάτες παρουσιάσαν αναπνευστικά προβλήματα. Από τότε έχουν γίνει μελέτες οι οποίες έδειξαν ότι άτομα ή ζώα που βρίσκονται κοντά σε εργοστάσια που χρησιμοποιείται διακετύλιο και είναι εκτεθειμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα παρουσίασαν κάποιες σπάνιες μορφές αποφρακτικής βροχιολίτιδας. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει ουλές στους μικρούς αεραγωγούς των πνευμόνων, οι οποίες με την σειρά τους οδηγούν σταδιακά σε μικρότερη παροχή αέρα και τέλος στην απόφραξη των αεραγωγών. Όπως ισχύει και σε κάθε άλλη περίπτωση η επίδραση του διακετυλίου εξαρτάται από το ατομικό ιατρικό ιστορικό άρα κάποιοι είναι περισσότερο επιρρεπείς σχετικά με άλλους. Τον Απρίλιο του 2007 η OSHA είχε προβάλει μια εκστρατεία ενημέρωσης για να ευαισθητοποιήσει τους ιθύνοντες των εργοστασίων να λάβουν τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να ληφθούν καθώς και τις επιπτώσεις από την απουσία αυτών. Ο Διεθνής Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) συλλέγει συνεχώς πληροφορίες για τους πιθανούς κινδύνους από τις επιπτώσεις του διακετυλίου.
Οι βιομηχανίες κάνουν τίποτα για να προστατεύσουν τους εργαζόμενους; Ναι. Λόγω των πιθανών επιπτώσεων που μπορεί να έχει η συνεχής έκθεση τους στο διακετύλιο έχουν λάβει μέτρα ασφαλείας, τα οποία συμπεριλαμβάνουν αλλαγές όσον αφορά την μείωση της έκθεσης τους, μηχανολογικούς ελέγχους, κλειστές δεξαμενές ανάμιξης, ξεχωριστούς χώρους ανάμιξης για τις βουτυρώδεις γεύσεις, βελτίωση των εγκαταστάσεων για την κυκλοφορία του αέρα και εξαερισμό στα δωμάτια ανάμιξης.
Διαβάζοντας τις ετικέτες, μπορούμε να δούμε κατά πόσον είναι ασφαλές να καταναλώσουμε το κάθε προϊόν: Διάβασε τις ετικέτες σωστά. Μάθετε να ξεχωρίζετε τα τρόφιμα με χημικά!
Και: Μαργαρίνη, μια πλαστική ουσία
Βιβλιογραφία
1. Flavoring-Related Lung Disease
http://www.cdc.gov/niosh/topics/flavorings/
2. Flavoring-Related Lung Disease: Information for Healthcare Providers
http://www.cdc.gov/niosh/docs/2012-148/pdfs/2012-148.pdf
3. “Popcorn Lung” Lawsuit Nets $7.2M Award – ABC News
http://abcnews.go.com/blogs/headlines/2012/09/popcorn-lung-lawsuit-nets-7-2m-award/
4. More SS, Raza A, Vince R. «The butter flavorant, diacetyl, forms a
covalent adduct with 2-deoxyguanosine, uncoils DNA, and leads to cell
death». J Agric Food Chem. 2012 Mar 28;60(12):3311-7. Epub 2012 Mar 13.
http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf300180e
5. More SS, Vartak AP, Vince R. «The Butter Flavorant, Diacetyl,
Exacerbates β-Amyloid Cytotoxicity» Chem Res Toxicol. 2012 Oct
15;25(10):2083-91. doi: 10.1021/tx3001016. Epub 2012 Jul
6.pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/tx3001016 http://www.proionta-tis-fisis.info
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου